Turistin Yol Arkadaşı Rehberler

Mayıs ayının ortasına geldik. Havalar ısındı, okulların kapanmasına yaklaşık bir ay var. Tatili en çok özlediğimiz, en çok planladığımız dönemdeyiz. Ben de bunu bir turistin can yoldaşı, en iyi arkadaşı, rehberleri tanıtmayı fırsat bildim.

DK EYEWITNESS

Rehber denince benim ilk tercihim DK Eyewitness'tır. Neden böyle çevrilmiş bilmem ama Görsel Gezi Rehberi (Dost Kitabevi) adıyla Türkçesi de var. Ben şimdiye kadar cep boylarını ve şehir rehberlerini kullandım. 

DK Eyewitness Pocket

Eye Witness cep haritası ve rehberi

DK Eyewitness'ın şehir rehberi olarak iki çeşidini bulmak mümkün. Bunlardan daha ufak olanı resimde gördüğünüz "Cep Harita ve Rehberi". Bu rehberler yaklaşık  15cm x 7cm boyutunda incecik her cebe, her çantaya girecek ebattalar ve bunları taşımak çok kolay. Yaklaşık 80 sayfa var. İçinde bölge bölge görülecek yerler, buralar hakkında 3-4 cümlelik bilgiler, bölgedeki başlıca restoran, mağaza, kafe ve barların adresleri gibi bilgileri bulmak mümkün. Ayrıca kitapçığın sonunda ikişer sayfalık ulaşım (toplu taşıma, araç kullanma şartları, yaklaşık maliyetler, bilgi ofisi) ve "hayatta kalma" (para konuları, sağlık-güvenlik, iletişim) rehberi  bölümleri ile indeks var.

Küçücük rehberin içinden çıkan haritalar...

Yandaki resimde gördüğünüz üzere rehberlerde şehirler, büyük şehir rehberlerinde de olduğu gibi, yedi bölgeye ayrılmış ve hepsine  ayrı bir renk verilmiş. Rehberin arkasında da kitapçığa yapışık büyükçe bir şehir haritası yer alıyor. Burada da bölgeler rehberdeki renklere göre farklı renklerle belirtilmiş. Bu özellik bilmediğiniz ve deniz, nehir gibi su ögesi bulundurmayan bir şehirde o kadar işinize yarıyor ki inanamazsınız.

Ben bu rehberleri, 1-2 günlük geziler için ideal buluyorum. Hem haritası gayet güzel hem de içindeki bilgiler bir-iki günlük bir gezide nerelere ve nasıl gidebileceğiniz konusunda yeterli. Hafif ve diğer rehberlere göre ucuz. Yalnız şunu belirtmek gerek 2 günden fazla sürecek bir gezide bu rehber tat vermez. Çünkü bu rehberler gelişmiş şehir planı ve ulaşım-adresler konusunda bir referans görevi görür ama şehrin günlük hayatı, dili, kültürü, tarihi hakkında bilgi vermez.

Türkçeleri var mı bilmiyorum zira benim Türkiye'den aldıklarım da İngilizce'ydi.

DK Eyewitness Travel

DK Eye Witness Şehir Rehberi

İşte benim favori rehberim! İçinde aradığınız her şey, hatta daha fazlası var. Önce kabaca içindekilerden bahsedeyim. Kitap dört ana bölümden oluşuyor: giriş (şehrin tarihi, kültürü, genel bakış, harita hakkında bilgi), şehrin bölgeleri, gezginin ihtiyaçları (otel, restoran, alışveriş, eğlence), hayatta kalma rehberi (sarı sayfalar, iletişi, yerel ve uluslararası ulaşım, para, sağlık, güvenlik, indeks) Kısaca yok, yok.

Bu rehberin aşağıdaki rehberden farkı kuşe sayfalarının renkli fotoğraflar, illüstrasyonlar ve sokak lambasını gösteren detaydaki krokilerle dolu. 400 sayfadan fazla olan rehberi sadece okuyarak bile bir şehri gezmiş gibi olabilirsiniz. İçinde o kadar "her şey var" ki bir bilgede hangi müzeye nasıl gidileceğinden sonra orada özellikle hangi eserlerin görülmesi gerektiğine ve o eserler hakkında kısa bilgilere bile ulaşabilirsiniz. Ayrıca Lonely Planet'taki gibi tavsiye edilen gezi güzergahları,  günübirlik geziler ve iki veya dört günlük örnek gezi programları da bulabilirsiniz. Kısaca bu rehberi aldıktan sonra kolay kolay başka bir rehberliğe (rehberli tur, audio rehber, müze kitapçığı vs.) ihtiyaç duymazsınız. 

Cildi çok sağlam, gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz. Haritaları çok detaylı. Rehberin şehrin bölümleri kısmındaki krokiler hariç son kısımda 24 sayfa haritaya ayrılmış. Sokak ve meydan listesiyle birlikte aradığınız yeri bulamamanız imkânsız. 

Peki, hiç mi kötü özelliği yok? Birincisi her şeyin bir fiyat var. Dost Kitabevi'nden Görsel Gezi Rehberi adıyla çıkan baskısı 30 liradan fazla, daha güncel olması nedeniyle tercih edebileceğiniz İngilizceleri ise 43 lira civarında. İkincisi +400 kuşe sayfa bayağı ağır. 22 cm x 12,5 cm boyutlarında. Son olarak haritaların detaylı olabilmesi için sayfalara bölünmesi kullanımı kimileri için zorlaştırabilir. Bu ağır kitabı haritası için sürekli elde taşımak da yorucu. Yalnız son baskılarında aşağıdaki gibi çıkarılabilir tek parça haritalar eklenmiş. Güzel olmuş.

(Fotoğraftaki harita rehbere ait değil, o zaten gerçek bir harita da değil. Londra Barlarını Gezme Yarışının krokisi. Hala düzenleniyorsa katılın, çok eğlenceliydi.)

LONELY PLANET

Lonely Planet City Guide, Berlittz Travelers ve Maestro Tequila Reposado

Özellikle de sık gezenler arasında bir fenomen varsa, o Lonely Planet rehberleridir. Yapısı kabaca şöyle: genel bilgiler, tarih-kültür, bölge bölge rehber, alışveriş, yemek, içme, gece hayatı, sanat-spor, barınma, şehir yakınlarında günübirlik gidilebilecek yerler, ulaşım... Rehberler onlarca gezginin gidip bizzat yerinde görüp edindikleri bilgilerle oluşturuluyor ve sürekli güncelleniyor. İnanılmaz detay var. Diyelim ki şehir rehberi aldınız. Örneğimizdeki gibi Meksiko olsun. San Angel semtinde bir kitapçı ya da kuru temizlemeci bulmanız gerekti. Rehberde verilen adrese giderseniz o dükkanı yerinde bulursunuz. Şehir rehberinin içinde fotoğrafta arka tarafta gördüğünüz harita da var, ve harita çok net ve kullanışlı. Kullanışlı çünkü haritayı kitaptan ayırıp elinize alabilirsiniz, DK Eye Witness'ta ise o ağır ve kalın kitabın sayfalarını açık tutmaya çalışarak yürümeniz gerek.

Lonely Planet tam bir rehber Eyewitness'ta olduğu gibi gezilecek görülecek yerler hakkında bilgiden nasıl para çekilir, hastalanınca nereye gitmek gerekir gibi soruların cevaplarına, önemli telefonlardan, kroki ve haritalara, gezi güzergahlarından her şeyi bulmak mümkün. DK Eye Witness'tan daha özet olduğunu da tekrar belirteyim. Diğer farkı ise siyah-beyaz olması ve çok çok daha az resim barındırması. Bu durum Lonely Planet şehir rehberinin daha hafif ve ince olmasına yaramış. Öte yandan da ilgi çekiciliğini azaltmış. Ayrıca belki de daha ince olduğundan sıradan bir cilt yeterli diye düşünülmüş. Fakat fotoğraftan da dikkat ederseniz anlayacağınız üzere hor kullanmasam da (tamam 6 ay kullanmış olabilirim ama her gün elime almadım) benim rehberimin kapağı ile içi birbirinden ayrıldı. Eye Witness'ın cildi ise çok daha sağlam.

Kısaca Lonely Planet bir bölgeyi ziyaret ederken gereken tüm bilgileri, derli toplu ve anlaşılır şekilde bulabileceğiniz, kültür ve tarih hakkında da güzel bilgiler veren, hafif, pratik, uzun süreli kullanımda cildi dağılmaya müsait bir rehber.

CARTOVILLE

Cartoville Harita-Rehber, daha ziyade harita.
(Evet Amy'yi ölmeden konserine gidebildim :))

Cartoville yukarıda uzun uzun anlattığım DK Eyewitness Pocket'ın yerini tutabilecek başka bir pratik rehber. Yine konu şehir büyük semtlerine göre bölümlere ayrılıyor. Bölümlere geçmeden önce ilk dört sayfa şehir haritasına genel bir bakış ve genel bilgilerle tahsisli. Bu sayfalardan sonra dikkat etmeniz gereken "Aa bu sayfaların üstü kesilmemiş, dur şunu ayırayım" dememek. Yoksa ilk bölgenin haritasını ortadan ikiye yırtmış olursunuz çünkü o sayfalar fotoğrafta görüldüğü gibi açılıyor. Sayfanın kapalı halinde görünen yüzünde başlıca restoranlar, kafeler ve mağazaların adresleri ile 2-3 cümlelik tanıtımları bulunuyor. sayfayı resimdeki gibi açtığınızda da son derece kolay okunan semt haritası ve üzerinde işaretli gezi yerlerinin adresleri, ziyaret saatleri ve 3-4 cümlelik açıklamaları var. Her semte böyle bir büyük sayfa ayrılmış. Kitapçığın sonunda da ulaşım ve otel bilgileri yer alıyor. Otel, restoran, mağaza gibi işletmeler pahalıdan ucuza doğru sıralanmış.

DK Eyewitness Pocket ile Cartoville'i karşılaştırmam gerekirse: Otel bilgileri Eye Witness'ta yok ama zaten kim bu küçük rehberlere bakarak kalacak yer seçiyor ki? Cartoville biraz daha ağır ve biraz daha büyük. Öte yandan haritaları da bölüm bölüm sunulduğu için daha büyük ve anlaşılır. Eğer harita okumakta zorluk çekiyorsanız en rahat edeceğiniz Cartoville rehberdir. Öte yandan şehir parça parça semtler halinde haritalandığından semtler arasında kalan bölgelerde iki sayfa birden kullanmak gerekiyor ve geniş açıdan bakmak zorlaşıyor. Bir de Cartoville Türkçe ama DK Eye Witness Pocket İngilizce. Sonuç olarak; bir şehri ara sokakları dahil gezecekseniz Cartoville, nereye gidilir, nasıl gidilir diye bakıp ana caddelerden yürüyecekseniz DK Eyewitness.

Berlitz Travel ve özellikle Rough Guide diğer önemli rehberler. Bunları hiç kullanmadığım için yorum yapmıyorum - ama yine de Lonely Planet ve DK Eye Witness iyidir, iyi :)

VE DİĞERLERİ...


Promosyon Rehberler

Ücretsiz temin edilebilen rehberler

Paket program turlara katılmayıp yanınıza sırt çantanızı ve rehberinizi alıp gezmenin en güzel yanı, istediğiniz gibi, istediğiniz kadar, istediğiniz yeri gezmeniz. Eğer kalkar da turizm acentelerinin favori mekânı olmayan Liverpool'a gidip "Evet, The Beatles'tan başka neyiniz var? Mesela müzikholler, gurme restoranlar filan..." derseniz bir rehbere ihtiyacınız olur ve bulamazsınız. Kitapçılarda rehberini bulamadığınız şehirlerin rehberlerini temin etmenin 3 yolu vardır:

1. Oteller: Eğer 5-4 yıldızlı bir otelde kalıyorsanız odanızda büyük ihtimalle içinde bol reklam olsa da kullanabileceğiniz - hatta bazen para verip aldıklarınızdan daha güzel - bir rehber vardır. Yoksa zaten otel resepsiyonundan bir şehir haritası alıp sonra görevlileri saatlerce soru yağmuruna tutsanız hakkınızdır.

2. Internet siteleri: Şehir belediyelerinin veya turizm bakanlıklarının tanıtım sayfalarında güzel bilgiler bulabilirsiniz. Avrupa Kültür Başkenti, Dünya Atletizm Şampiyonası, Geleneksel Peynir Festivali gibi bir etkinliğe ev sahipliği yapıyorsa etkinliğe özel şehir rehberleri vardır, vardığınızda turist ofisinden alabilirsiniz. 

3. Periodik Yayınlar: Zamanında Tempo, Ankara Rehberi vermiş ve bu benim bildiğim tek Ankara rehberi. Bu tip promosyonları, gezi ve seyahat dergilerinin özel sayılarını takip etmek gerek.

Gezi Yerlerinde Bulabilecekleriniz

Yerel rehber markalarına örnek: Edizioni Lozzi Roma S.A.S.

Her zaman rehberimi önceden ayarlamaya çalışırım. Özellikle yabancı memleketlerde hafta sonları çoğu dükkânın kapalı olması ciddi bir kitapçıdan yukarıda saydığım markalara ait rehberleri alma şansınızı çok düşürür, ya da saatlerinizi bir kitapçı ve gönlünüze göre bir rehber arayarak harcamak istemezsiniz. Bu durumda kalırsanız veya rehber almamayı tercih ederseniz birçok şehirde yalnız bir şehir planıyla da idare edebilirsiniz aslında, turistik mekanlardaki rehberlik hizmetleri çok gelişti çünkü. 

Nasıl bir gaflet anıma denk geldiyse (biraz da aceleye geldi galiba) Roma'ya giderken de "ayarlarız bir şeyler" havasındaydım. Böyle engin tarihi ve sayısız görülecek yeri olan şehirlerle rehbersiz baş edilemeyeceğini anladım. Daha ilk günden ilk gördüğüm büfeden en eli yüzü düzgün rehberi kaptım. Yukarıdaki rehber turistlere gerekli olacak bilgilerden ve harita-krokilerden çok görülecek yerlerin tarihi ve özellikleri hakkında detaylı bilgi veren, bol resimli ve sağlam ciltliydi.

Turistik bölgelerde böyle şeyler (harita, rehber, güneş kremi, mayo, vb) aciliyet nedeniyle alındığından kalitesiz ürünler pahalıya satılır. Bu nedenle elden geldiğince yola çıkmadan temin etmekte fayda var. Üstelik takdir edersiniz ki yurt dışında Türkçe rehber bulma şansınız (Almanya hariç) neredeyse yok. İngilizce rehberlerde de kötü tercüme gibi bir sorunla karşılaşabilirsiniz. Ürünler güvenilir olmayabileceğinden yukarıdaki markalarındaki kadar kapsamlı, doğru ve detaylı olmayabilir. Ama antik kentin kapısında bir rehber edinmek zorunda kaldıysanız, ayrıntılı ve anlaşılır haritalara mı, şehrin kültürü ve tarihi hakkında malumata mı, yoksa müzelerin açılış kapanış saatleri, ulaşım, restoran ve eczane adresleri gibi bilgilere mi ihtiyacınız olduğunu belirlemeye çalışın. Bu rehberlerden hepsini birden beklemek hiçbir işe yaramayan bir rehber almakla sonuçlanabilir. Belirlediğiniz alanda en iyi görüneni alın. En ucuzuna kaçmayın ve harita eksiğini turist ofislerinden giderebileceğinizi unutmayın. Son olarak da biraz zaman ayırıp 2-3 paragraf okuyun, dilinin anlaşılır olup olmadığını test etmeyi atlamayın. 

Benden bu kadar! İyi tatiller!!! :)