İktisat biraz ağır bir kelime. Sokaktaki vatandaş ne zaman bunu duysa ya bir kriz ya da bir zam haberi almış. Bir akademik disiplin olarak okuyanlar ise yüksek matematikten, finansın binlerce formülünden çekiyor. Genel olarak ise itiraf etmesek de Bloomberg HT veya CNBC-e izlerken gençten bir adam gösterge faizden ve kur sepetinin kritik seviyesinden bahsederken mavi ekran veriyoruz.
İki tane havalı takım elbiseli adamı anlamak için bu yaştan sonra ders kitaplarını mı karıştırayım diyenlere ya da acaba üniversitede iktisat mı okusam diye düşünenlere işte iktisadın gülen yüzü.
Bir Günde Ekonomist Nasıl Olunur? (John Charles Pool-Ross M. La Roe)
Önce en "cheesy" hatta "lame" ad ve kapağa sahip olanla başlayalım. Kabul etmek gerekir ki gerçekten bir günde bitirilebilecek kalınlık ve basitlikteki bu kitabı bitirince ekonomist olunmuyor. Üstelik böyle tepemizden aşağı yeşil yeşil dolarlar da yağmıyor. Ama ABD'li akademisyenler olan yazarlar bir taze MBA mezunu ile kurt profesör arasındaki konuşmalar şeklinde aktardıkları öyküde ciddi ciddi IS-LM analizi anlatıyorlar. Arada ABD başkanlarına, bankacılara ve ekonomistlere giydiriyorlar. İktisadi düşünce akımlarına da değiniyorlar. Hiç fena değil!
Doğal İktisat: İktisat Neden Neredeyse Her Şeyi Açıklar (Robert H. Frank)
Öncelikle kanayan bir yaraya parmak basmak istiyorum. "Her" ve "şey" ayrı yazılır! Özellikle internette "her şey"i doğru yazan birini bulmak neden bu kadar zor? Bu kitabın adını yanlış yazan çok popüler internet kitapçıları bile var. Bu konuda çok hassasım. Bir de "herkes"te.
Neyse kitaba dönersek iktisadın mikroekonomi alanına giriyoruz. Market ürünlerinin üretilmesinden paketlenmesine ve satışına, arkadaşlık ilişkilerinden adetlerin ya da yasaların oluşumuna birçok konuyu mikroekonominin temel kavramlarının nasıl açıklayabildiğini gösteriyor. Bazen fark etmediğimiz gariplikleri, bazen de fark edip kendimizin cevap bulamadığı acayiplikleri yanıtlıyor. İçinde "fırsat maliyeti", "marjinal maliyet", "artan ölçek", "emeğin ortalama fiziki ürünü" gibi kavramlar açıklanıp örneklendiriliyor. Hiçbir şey öğrenemezseniz Starbucks'ta "Tall"dan daha küçük bir bardağın bulunduğunu bunun sırf satış miktarını artırmak için menüye konmadığını ama sorarsanız verildiğini öğrenebilirsiniz. O gün bugündür nadir Starbucks ziyaretlerimde o gizemli boydan istiyorum.
Sanırım "eğlendirerek ekonomi öğreten" kitaplarının meşhurlarından biri de bu kitap. Esasen davranışsal ekonomi alanına giriyor, yani iktisadi olayları matematik formüllerinden ziyade insanların davranış kalıpları, alışkanlıkları, sosyal tarafllarıyla ele alıyor. Hem mikro (bir ürünün kıtlığı/fiyatı vb.) hem de makro konulara (kalkınmışlık vb.) dokunan bir kitap. Günlük hayattan örneklerle yola çıkıp ünlü iktisatçıların modellerine ve görüşlerine değiniyor. Daha detaylı bilgi isteyenler için bir başlama noktası, ipucu teşkil edebilir. Ben İngilizcesini okudum; kolay, esprili bir dili var. (Türkçe baskısının kapağında dökülmüş bir kahve var) Otobüste veya kafede rahatlıkla okunabilir.
Ben bu kitapları okudum, şöyle biraz daha ciddi bir şeyler yok mu diyenler yeni yazıya kadar azıcık beleyecekler.
Not: İkinci yazı yayında...ve hatta üçüncüsü de.
Bkz: İktisadın Yumuşak Yüzü
Bkz: İktisadın Gerçek Yüzü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Söyleyecek sözü olanlara bayılırım! :)